Natuur

Misschien is 'het weer' de nummer een van gespreksonderwerpen, maar dé natuur hoort zeker bij de top tien. Een onderwerp met vele invalshoeken en dus ook veel meningen.
 
Als je een willekeurige krant van afgelopen weekend er bij neemt, tref je daar een aantal artikelen, die gekoppeld aan elkaar, een beeld opleveren, waarin de mens denkt de natuur naar zijn hand te kunnen zetten. Het eerste artikel beschrijft het wel/niet gebruiken van strooizout op de wegen door het Vijlenerbos. De voorstanders, voornamelijk de gevestigde horeca, wil tijdens de sneeuwperiode strooien, dan kan namelijk de klandizie met de auto tot op het terras rijden. Tegenstanders denken dat zout in het bos niet thuis hoort. Een tweede artikel schildert hoe men de straatverlichting in bepaalde buitengebieden voorzien heeft van groen, in plaats van wit licht. Niet alleen de straten tussen de dorpen, ook de wegen door de bossen zijn ’s nachts van dit fenomeen voorzien. Het derde artikel vertelt hoe een gemeente zes ton subsidie van de Provincie krijgt om een stuk gekanaliseerde Geul weer de vrije loop te geven. Een laatste artikel vat in een 4-tal woorden het geheel simpel en duidelijk samen: ‘Elk landschap is mensenwerk’. 
 
Afgelopen dagen heb ik een flink aantal kilometers door Nederland gereisd. Afgezien van een half uurtje file, zie je een groot aantal landschappen, de heuvels in het zuiden en hoe noordelijker je komt, hoe platter het wordt. Je bent dan in een gebied dat meters onder zeeniveau ligt en in feite onder water zou moeten staan, ware het niet dat de mensenhand hier een stokje voor gestoken heeft in de vorm van wallen van vette klei. Met de artikelen van de krant nog vers in mijn hoofd bekeek ik het landschap en moest toegeven, zeker het Nederlandse landschap is mensenwerk. Vaktechnisch gezien zijn het vaak meesterwerken. Het kan ook bijna niet anders, we kunnen niet meer jagen met pijl en boog, landbouw is niet mogelijk als de akker iedere voorjaar onder water staat, schepen bereiken de haven niet meer als de waterweg te veel bochten heeft, laat staan dat een Boeing 747 kan landen op een zandpad. Geen enkele plek is nog puur natuur, overal is de invloed van de mens te herkennen. En die invloed is soms van betoverde schoonheid, de strakke polderlandschappen met de wereldvermaarde Hollandse luchten, de Hanzesteden langs de IJsel, de stoere windmolens, de door zandwinning ontstane idyllische meren en ga zo maar door. Toch verlangen we ook terug naar de oude landschappen, we willen recreëren aan rustiek meanderende wateren, polders moeten af en toe onder water staan, we willen sneeuw in en rond de bossen, maar ook goed bereikbare en verwarmde terrassen, we willen natuurijs en de daarbij horende Bruegheliaanse taferelen. Wij willen ……

Het feit is dat wij willen bepalen hoe onze omgeving er uit moet zien en eigenlijk kun je dan niet meer spreken van natuur, het zijn landschappen, grote tuinen, door landschapsarchitecten vorm gegeven. Het bos moet dus blijkbaar wennen aan zout in de wintermaanden en groen licht tijdens donkere nachten, de Geul zal de ene keer gekanaliseerd zijn, de andere keer mogen meanderen en dat alles als het de mens van pas komt. Waar we voor moeten waken, is dat niet altijd de menselijk maat bepaald, uiteindelijk zal onze moeder aarde beslissen hoe een en ander er uit zal zien. De mensen mogen dan misschien de details bepalen, moeder aarde bepaald de grote lijnen.