Het Alfabethuis

Sinds geruime tijd ben ik verslaafd aan thrillers uit het hoge Noorden. Samen met een collega deel ik de passie voor het lezen van spannende verhalen, geschreven door Scandinavische schrijvers. Menigeen zal dan denken aan Henning Mankell en Stieg Larsson, er is echter meer, veel meer.

Buiten genoemde auteurs is een van mijn favorieten de Deense schrijver Jussi Adler-Olsen. Zijn vier boeken uit de Serie Q zijn juweeltjes en het is wachten op het vijfde boek, dat in januari 2012 in de winkel zal liggen. Intussen heb ik een ander boek van hem gelezen, Het Alfabethuis, weer eentje dat onder je huid kruipt. Ondanks de waarschuwing van de schrijver, denk je eerst dat het een oorlogsroman is, later merk je dat het gaat over in de steek laten, verdriet en volharden. Twee Engelse piloten worden tijdens een geheime missie boven Duitsland neergeschoten. Zij overleven de crash en weten aan de achtervolgers te ontkomen door op een trein te springen, die vol ligt met gewonde soldaten. Zij nemen de plaats in van twee van hen en belanden uiteindelijk in een psychiatrisch ziekenhuis ergens in de buurt van Freiburg. En dan begint het verhaal van gezonde mensen, die proberen te overleven in een wereld van medicamenten, elektroshocks en experimenten. Het is echter ook een wereld van bedreiging en mishandeling door ‘medepatiënten’, want vele hoge Duitse officieren proberen de oorlog te overleven door te simuleren dat ze ‘knettergek’ zijn. En om te voorkomen dat ze door andere simulanten verraden worden, heerst er onderling een sfeer van wantrouwen, geweld en onderdrukking. Uiteindelijk weet een van de twee piloten, vlak voor de bevrijding, te ontvluchten. Ondanks zijn herstel en zijn geslaagde terugkeer in de maatschappij, lijdt hij enorm onder het gevoel, dat hij zijn collega en vriend tijdens zijn vlucht vergeten is. Een jarenlange zoektocht volgt, die uiteindelijk succesvol is.

De centrale vraag in het boek is of een gezond mens jarenlang kan simuleren geestesziek te zijn en of het mogelijk is binnen die wereld te overleven? Realiteit of fictie, mogelijk of onmogelijk? Het is in elk geval een fascinerend onderwerp, dat door de schrijver tot een indrukwekkend en spannend verhaal is gekneed. En dat Jussi Adler-Olson heeft moeten kneden is duidelijk, als je de zes pagina’s appendix en bronvermelding ziet. Een aanrader.